چای صد ها ساله که جزئی از خانواده ها شده و اکثر افراد، صبح خودشونو با خوردن چایی شروع می کنن. کمتر کسی می تونه بگه که چایی هیچ جایی رو توی قلبش تسخیر نکرده. اونهم تو فرهنگ ما ایرانی ها، که چایی جزء لاینفک همه دورهمیا و مهمونی هاست. ما توی این پست به سرزمین چایی و اینکه از کجا اومده وبه کجا رسیده، سفر می کنیم و چنتا سؤال رایج درباره چایی رو بررسی می کنیم.
چایی یک نوشیدنیه که با کندن برگهای گیاهی با نام علمی کاملیا سیننسیس (Camellia Sinensis) و ریختن این برگها توی آب گرم ( آب جوش) درست میشه. برگهایی که از این گیاه می چینن، برای تولید انواع چایی سیاه، سفید، سبز، اولونگ، زرد و یک چایی معروف به نام پوئر ( pu-erh ) استفاده می شه. ( اوه چه تنوعی- من فکر می کردم فقط چایی سیاه ازش می گیرن). شما می تونید چیزای مختلفی به چاییتون هم اضافه کنید، مثل قند، شیر و یا حتی چایی تونو با یخ هم بخورید ( ice- tea که می گن همینه ). البته الان مد شده که طعم های مختلفی رو به چایی اضافه می کنن، مثلا چای با طعم نارگیل! توت فرنگی و… اما خوب اگه بخوایم از نظر اصولی و فنی بهش نگاه کنیم، چایی اصل همون چایی ایه که از برگ گیاه چای و بدون هیچ ناخالصی درست میشه!
خوب اینکه منشأ و ریشه این چایی از کجاست، مثل یک اسطوره باقی مونده و یک راز سرپوشیده است ( مثل قصه شاهنامه). اما جالبه بدونین که گیاه چایی، بومی منطقه آسیای شرقیه و کارشناسا تصور می کنن که حوالی مرز برمه و چین به وجود اومده. اما اینکه نوشیدن چایی از کجا شروع شده، مشخصه. بعضیا می گن که خوردن چایی تو دوران سلسله شانگ ( 100-1600 سال پیش از میلاد مسیح! اوه) و در منطقه یونان چین Yunnan، شروع شده.
اونها چایی رو به عنوان یک دارو مصرف می کردن، اما بعضی ها هم می گن که تو منطقه سیچوان، چایی رو به عنوان یک محرک دم می کردن و می خوردن ( حالا فکر بد نکنیم). اما یک افسانه قدیمی هم هست که می گه، وقتی پادشاه شنونگ 2737 سال قبل از میلاد در سفر بود، یک برگ توی لیوان آب داغش می افته. وقتی پادشاه ظرف آب رو می خوره، خیلی حس طراوت و شادابی می کنه و از سربازا و خدم و حشمش می خواد که به جای آب، از این نوشیدنی که اتفاقی کشفش کرده، بهش بدن.
اما هر چی باشه، اولین شواهدِ اثبات نوشیدن چایی به 200 سال قبل از میلاد بر می گرده و نشون می ده که چایی در دوران پادشاهی هان ( Han) مصرف می شده.
خوب، چایی رو بیشتر تو کشور های چین، هند، سریلانکا و کنیا کشت و پرورش میدن. اما بعضی کشور ها هم دستی توی این کار دارن، مثل نپال، تایوان، ژاپن و کره جنوبی و حتی کشور خودمون ایران. چایی یک گیاه سرسخته، حتی آمریکا هم کشت چایی داره. حتی بعضی از افراد خودشون تو حیاط پشتی خونشون هم چایی پرورش میدن مثلاَ تو انگلستان.
تو کشور انگلستان، چایی برای بار اول تو قهوه خونه ها به مردم معرفی شد. اولین فرد در سال 1658، چایی رو توی انگلستان فروخت و فروش چایی رو به صورت نوشیدنی و خود برگ چایی شروع کرد. اولین تبلیغات رسمی چایی تو انگلستان هم با نام نوشیدنی چینی بود. حتی ساموئل پپیس اولین بار در سال 1660 تو دفتر خاطرات خودش درباره چایی نوشته. چایی به سرعت تو کشور انگلستان محبوبیت پیدا کرد اما بازم مثل همیشه این اشراف و طبقات بالا بودن که می توانستن از چایی استفاده کنن. انگلیسی ها شروع کردن به اضافه کردن شیر و شکر به چایی. تازه فقط دست اشراف به همین شیر و شکر می رسید. با همین کارا، واردات چای و شکر تو انگلیس در قرن 18 به اوج خودش رسید. اما دیگه تو سالهای 1767 به بعد طبقه فقرا هم سهمی از خوردن چایی بردن.
باید بهتون بگیم! این یک تصور غلطه که چون چایی مقداری کافئین داره، به محض خوردنش، دستشوییتون می گیره! البته درسته که کافئین ادرار آوره، اما باید خیلی چایی بخورید تا اثر ادرار آورشو ببینین. پس تو مصرف کافئین دقت کنید. اگه دوست دارید که چایی بیشتری بخورید اما کافئین کمتری وارد بردنتون بشه، باید از چایی هایی بدون کافئین استفاده کنید.
خودتونو گول نزنید! باید بهتون بگیم که یک فنجان چایی معمولی فقط 1 کیلو کالری انرژی داره. (حالا این که این لیوان چایی رو با چی می خورید خودش جای بحث داره. مثلاَ با یک نون خامه ای، کیک، قند یا گز اصفهانی؟) به هر حال اضافه کردن شیر و شکر، میزان کالری اون لیوان چای محبوبتونو زیاد می کنه. بهترین روش اینکه که شیر و شکر و از چاییتون حذف کنید یا خیلی خیلی کمش کنید و یا به جای خوردن شکر و شیر پرچرب و نون خامه ای وسوسه انگیز از قندهای طبیعی و گیاهی استفاده کنید. مثل توت خشک یا یک تیکه خرمای کوچک یک قاشق چای خوری عسل طبیعی.
این یک حقیقته که بعد از چیدن برگای چایی و فرآوری اون، کم کم چای طعم اصلی و واقعی روزهای اولشو از دست می ده، اما می تونید با نگهداری اصولی و مناسب، این تاریخ رو به تعویق بندازید. مثلاَ هیچ وقت چای خشک رو تو نور مستقیم افتاب نذارید. یا اونو جلوی پنجره آشپزخونه که افتاب داره، نذارید. قوطی چایی رو از هر گونه گرما، رطوبت، بو و هوای آزاد دور نگه دارید.
چایی رو کنار اجاق گاز و فر، تو کابینت مواد شوینده یا تو قفسه ادویه ها یا هر چیزی که بو داره، قرار ندید. بهتره چایی رو تو یک قوطی مات و جای خشک نگه دارید. به هیچ عنوان کیسه های چایی های معطر رو با هم مخلوط نکنید یا کنار هم نذارید. گذاشتن توی یخچال؟ اصلا فکرشو هم نکنید. کی دلش می خواد چایی با طعم غذای مونده بخوره؟
ایران خودمون ؟ نه! چین؟ نه… درسته که چین تا مدتها با اون جمعیت میلیاردیش نفر اول تو خوردن چایی بود، اما باید بهتون بگیم که با توجه به مصرف سالانه چایی، ترکیه توی این مسابقه، جایره نفر اول رو می بره! مردم ترکیه هر سال به طور متوسط 7 کیلو چایی مصرف می کنن. ایرلند مصرفی حدود 2.177 کیلو و انگلستان مصرفی حدود 1.95 کیلوگرم چایی در سال دارن.
اگه بخوایم به طور دقیق و اصولی بگیم، کلا 6 نوع چایی تو دنیا هست : ” سیاه، سفید، سبز، اولونگ، زرد و پوئره) که این چایی ها مستقیماَ از خود گیاه چایی یا همون کاملیا سیننسیس تولید میشن. ( تفاوت اصلی این چایی ها با هم به نوع فرآوری و خشک کردن برگها پس از چیدنشون برمی گرده). البته بسته به نوع خاک، میزان رطوبت و ارتفاع و ویژگیهای خاص هر منطقه، هزاران گونه گیاه کاملیا وجود داره که هر کدوم رو میشه با یک روش خاصی کاشت و پرورش داد. میشه چایی های مختلف رو باهم ترکیب کرد و طعم های مختلفی به وجود آورد. و این یعنی کشف یک طعم تازه در هر روز و این راه تا بینهایت ادامه داره.
دیوینیکا، ارائه دهنده ی تخصصی لوازم کافه و رستوران از تولیدکنندگان خوشنام!
ما رو دنبال کنید. هر روز با محتوای جدید و جالب میزبان شما خواهیم بود!
با ما در تماس باشید:
0910-7890798
